Rozpuszczanie kamieni nerkowych nie jest standardowo stosowaną metodą leczenia kamicy nerkowej. Jeśli warunki anatomiczne pozwolą można spróbować ESWL jako pierwszy, najmniej inwazyjny sposób leczenia. W zależności od składu złogu podejmowane były różne próby rozpuszczania złogów jednak ich niska skuteczność i wysoki odsetek Powiększona (lub poszerzona) miedniczka nerkowa może być spowodowana przez czynniki wrodzone lub nabyte. Do pierwszej grupy zalicza się np. zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego lub ureterocele. Nabyte przyczyny poszerzonego UKM nerki to kamica nerkowa, nowotwory, infekcje, pasożyty, zapalenie, martwica brodawek nerkowych. Nadnercza i ich rola w organizmie. Nadnercza są gruczołami, których prawidłowa praca jest niezwykle ważna dla zdrowia i życia człowieka. Głównym zadaniem nadnerczy jest wytwarzanie hormonów, które kierują wieloma procesami w organizmie. Część korowa nadnerczy wytwarza inne hormony niż część rdzeniowa. Pacjenci zazwyczaj dobrze znoszą zabieg. Nie można jednak wykluczyć ewentualności, że w trakcie hemodializy pojawią się niepożądane objawy, takie jak: spadek ciśnienia, zawroty głowy, nudności, wymioty czy skurcze mięśni. Ich przyczyną jest brak dyscypliny u pacjenta, który nie ograniczył wystarczająco spożywania soli i wody W jego zdiagnozowaniu istotną rolę często odgrywa badanie techniką tomografii komputerowej, któremu poświęcony jest niniejszy artykuł. Z tekstu dowiesz się m.in.: jak diagnozuje się schorzenia nerek, na czym polega rola tego narządu w organizmie, kiedy wykonuje się tomografię komputerową nerek – a kiedy nie należy tego robić, ogólny niepokój, potliwość, wzdęcia, uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza. Objawy kamieni nerkowych mają charakter nawrotowy, jeśli objawy kolki nerkowej utrzymują się, a chory nie stosuje leczenia, może dojść także do wzrostu ciśnienia tętniczego krwi, zasłabnięcia lub wystąpienia dreszczy i gorączki. Echokardiografia ( echo serca) to nieinwazyjna metoda badania serca wykorzystująca zjawisko echa ultradźwięków ( USG ). Badanie, niezależnie od jego rodzaju, pozwala ocenić struktury anatomiczne serca, kurczliwość mięśnia sercowego, budowę i pracę zastawek wewnątrzsercowych, a także przepływ krwi w obrębie przedsionków i komór Endoskopia to w dosłownym tłumaczeniu „uwidocznienie wnętrza”. Jest to badanie pozwalające zobaczyć dany narząd od wewnątrz, a dodatkowo wykonać działania terapeutyczne, czy pobrać fragmenty tkanek do badania. Endoskopia w większości stanowi uzupełniające badanie diagnostyczne i jest zdecydowanie trudniej dostępna niż W każdym przypadku należy zatem indywidualnie rozpatrywać, czy usunięcie marskiej nerki będzie korzystne dla chorego. Odpowiednie leczenie dietetyczne, farmakologiczne oraz unikanie czynników uszkadzających nerki może w istotnym stopniu zwolnić progresję przewlekłej choroby nerek u osoby z marską nerką i upośledzoną czynnością Powstaje w wyniku zaburzenia rozwoju embrionalnego. Nerka jest wówczas najczęściej nieco większa i ma dwa systemy wyprowadzające, tj.: dwie miedniczki i dwa moczowody. Stąd inna nazwa tej wady to zdwojenie układu kielichowo-miedniczkowego. Wada ta dotyczy 1 pacjenta na 15 czyli około 0,8%. dB8Cv. Rozbijanie kamieni nerkowych to obecnie podstawowa metoda leczenia dolegliwości. Kiedyś radził sobie z nimi tylko chirurg. Zabieg jest mało inwazyjny i bezbolesny. Ale już późniejsze wypłukiwanie okruszków z organizmu powoduje ból brzucha i nerek, silne parcie na mocz, pieczenie. Najpowszechniejsza pozostaje wciąż metoda ESWL, wykorzystująca przy rozbijaniu kamieni nerkowych fale dźwiękowe. Na czym polega?Co to jest kamica nerkowa?Choroba polegająca na tworzeniu się w nerce lub moczowodzie kamieni to kamica nerkowa lub moczowodowa. Szczawiany, związki wapnia i fosforanowe, albo kwas moczowy zbijają się w grudki różnej wielkości i kształtu. Czasem są obłe, czasem kanciaste, a czasem wyglądają jak kolczasta kulka. Zwykle nie dają znać o swej obecności. Czuje się tylko niewielki ból w dole pleców. Sytuacja ta dramatycznie się zmienia, gdy kamień wpłynie do moczowodu i tam utknie. Atak kolki nerkowej to jeden z najsilniejszych bólów fizycznych, jakich można doznać w życiu. Wtedy dopiero trafia się do też oczywiście, że pacjent już wcześniej został zdiagnozowany, wiadomo, co mu dolega. W takich przypadkach wskazaniem do pozbycia się złogów jest ich wielkość. Muszą mieć średnicę co najmniej 6-7 nerkowa jest uleczalna, jednak należy do chorób nawracających. Częściej dotyka mężczyzn niż kamieni nerkowych ultradźwiękamiJeszcze 30 lat temu kamieni można się było pozbyć tylko na dwa sposoby: „urodzić je”, albo poddać się klasycznej operacji z otwieraniem jamy brzusznej przez chirurga. Teraz normą stało się ich rozbijanie. W tej dziedzinie najpopularniejsza pozostaje metoda ESWL, mało inwazyjna, wykorzystująca ultradźwięki. Decyduje się na nią 85 proc. osób z leczoną kamicą Pomysł wykorzystania fali uderzeniowej do rozkruszenia kamieni nerkowych jest rezultatem badań z lat 50. ubiegłego wieku. Zaczęło się od... ustalania, dlaczego powstają wgniecenia w poszyciu samolotów shock-wave lithotripsy – litotrypsja falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo – sprawdza się, jeśli złogi mają średnicę ok. 1 cm (na większe potrzeba kilku „sesji"), a kamienie znajdują się w kielichach i miedniczce nerkowej oraz w moczowodzie. Odpowiednie powinny być również parametry takie jak twardość kamieni, ich skład chemiczny, kształt oraz do zabiegu ESWL to:ciąża,zaburzenia krzepnięcia krwi,tętniak aorty brzusznej lub tętnicy nerkowej,zakażenie układu moczowego,zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego,zwężenie moczowodu, gdy utrudniony jest odpływ moczu, a z nim okruchów pacjent ma rozrusznik serca, zakwalifikowanie go do zabiegu zależy od decyzji kardiologa. Poza tym każdy musi dostarczyć wyniki aktualnych, tzn. nie robionych wcześniej niż przed czterema tygodniami, badań laboratoryjnych moczu i krwi (morfologia, kreatynina, wskaźniki krzepliwości).Co się dzieje w trakcie ESWL?Zabieg przeprowadza się w trybie ambulatoryjnym. Nie trzeba zostać w szpitalu, chyba że w trakcie lub po ESWL dojdzie do pozaustrojowa jest bezbolesna. Pacjent może jednak dostać dożylnie znieczulenie podobne do tego, które znamy z poważniejszych zabiegów stomatologicznych. Uwalnia od bólu, rozluźnia, uspokaja i utrzymuje w stanie ograniczonej świadomości. Narkoza jest natomiast konieczna u dzieci. Głównie dlatego, że nie wytrzymałyby w całkowitym bezruchu przez godzinę. A tyle mniej więcej trwa zabieg. W tym czasie nawet oddychać trzeba płytko, by jak najmniej się ESWL pacjent leży. Powinien być na czczo. Lekarz lokalizuje kamień dzięki aparatowi rentgenowskiemu albo USG. Ustawia nad chorym głowicę urządzenia zwanego litotryptorem – w takim miejscu, by wiązka ultradźwięków trafiła w kamień. Litotryptor emituje falę uderzeniową o wysokiej energii. Ta zaś skupia się na złogu i rozkrusza go na piasek. Działa ona dezintegrująco tylko na obiekty o dużej gęstości. Nie niszcząc tkanek miękkich. Zalecenia po ESWLPo zabiegu pacjent obserwowany jest przez jakiś czas. Jeśli nie ma komplikacji, tego samego dnia wraca do domu. Nie powinien jednak sam prowadzić samochodu. Resztki rozkruszonych kamieni wydala przez kilka dni, a nawet tygodni. Drobne cząstki złogów, wędrując wzdłuż dróg moczowych, podrażniają ich śluzówkę. Czuje się ból brzucha i nerek, silne parcie na mocz, pieczenie w trakcie oddawania go. W moczu może się czasowo pojawić by konsekwentnie płukać organizm. Dlatego trzeba łykać leki rozkurczowe, dużo pić i chodzić, najlepiej po schodach. A jeszcze lepiej – podskakiwać, bo wstrząsy pomagają zepchnąć piasek w dół wiedzieć: Po kilku dniach od zabiegu rozbijania kamieni nerkowych metodą ESWL wraca się do pracy i zwykłych po usunięciu kamieniaLitotrypsja pozaustrojowa jest metodą mało inwazyjną i bezpieczną. Niemniej i tu mogą się zdarzyć komplikacje. Jedne podczas samego zabiegu, a potem kolejne, przy wydalaniu resztek po ESWL to:siniaki i krwiaki na skórze w miejscu, na które nakierowany był litotryptor,krew w moczu, krwiak nerkowy i okołonerkowy, który nie zawsze sam się wchłonie, więc trzeba go tego najnowsze badania wykazują, że pacjenci leczeni metodą litotrypsji pozaustrojowej częściej niż inni ludzie zapadają na nadciśnienie tętnicze. To z powodu hormonu zwanego endoteliną. Silnie obkurcza on naczynia krwionośne, przez co ciśnienie krwi wzrasta. Hormon ten wytwarzany jest w kłębkach nerkowych. Gdy dochodzi do mechanicznego urazu kłębków, np. pod wpływem ultradźwięków, następuje zwiększenie produkcji i uwalniania przy wydalaniu pokruszonych złogów:ból podczas oddawania moczu,gorączka,utknięcie kawałka kamienia w moczowodzie i w rezultacie kolka nerkowa,utknięcie w moczowodzie wielu okruchów jeden za drugim (tzw. droga kamicza).W dwóch ostatnich przypadkach trzeba "dokruszyć" złogi – w warunkach szpitalnych, metodą uretroskopii. Przez cewkę moczową i pęcherz lekarz wprowadza do moczowodu czy nawet nerki specjalną sondę, usuwając kamieni nerkowych laseremRIRS – Retrograde Intrarenal Surgery to również metoda mało inwazyjna, ale młodsza i nowocześniejsza niż ESWL. Urolodzy przewidują, że z czasem ją wyprze. Dzięki niej bowiem można się podczas jednego zabiegu dostać właściwie do każdego miejsca w nerkach. A następnie kruszyć nawet drobniutkie i najtwardsze złogi. Wykorzystuje się w tym celu technologię endoskopową i laserową. Przeciwwskazaniami w tym wypadku są: ciąża oraz zakażenie układu moczowego (zabieg można przeprowadzić po wyleczeniu choroby).Przebieg laserowego rozbijania kamieni nerkowychNa początek pacjent odbywa konsultację z lekarzem specjalistą i ma robiony posiew moczu. Sam zabieg wykonywany jest w tzw. trybie jednego dnia. Poprzedza go tomografia jamy brzusznej. Lekarz dostaje się do nerki przez naturalne otwory ciała, czyli cewkę moczową, pęcherz i moczowód. Przesuwa przez nie giętki i bardzo cienki ureterorenoskop. Emitowana przez to urządzenie wiązka lasera holmowego rozbija kamienie na pył. Kruszy nawet złogi o średnicy powyżej 2 ten trwa od 30 do 120 minut. Na koniec zakłada się pacjentowi wewnętrzny cewnik łączący zoperowaną nerkę z pęcherzem. Przez kilka dni usprawnia on odpływ moczu i resztek złogów. Możliwymi powikłaniami są w tym wypadku rozmaite infekcje, ale występują rzadko,Ważne: Pacjent wychodzi ze szpitala kilka godzin po zabiegu. Po kilku kolejnych dniach wraca do swoich zwykłych zajęć. Dlaczego lepiej pozbyć się kamieni nerkowych?Nieleczenie kamicy nerkowej może przynieść fatalne skutki:powtarzające się ataki bólu,utrudniony odpływu moczu,zakażenie moczu, który w nadmiarze wypełnia miedniczki nerkowe (tzw. roponercze),zakażenie układu moczowego,upośledzenie czynności nerek, czyli najczęściej zadawane pytania o rozbijanie kamieni nerkowych Rozbijanie kamieni nerkowych ultradźwiękami. Czy boli? Zabieg z wykorzystaniem ultradźwięków jest bezbolesny. Jeśli podaje się krótkie znieczulenie, to głównie po to, by rozluźnić i wyciszyć pacjenta. Ból natomiast może się pojawić w rezultacie zabiegu, gdy rozkruszone kamienie są wydalane z organizmu wraz z moczem. Powód: przesuwając się w dół układu moczowego drażnią jego błonę śluzową. ESWL. Jak wygląda? Zabieg nie wymaga pozostania w szpitalu, przeprowadza się go w trybie ambulatoryjnym. Trwa mniej więcej godzinę. Pacjent jest na czczo. Leży na specjalnym stole, cały czas w bezruchu, oddychając płytko. Lekarz używa rentgena lub USG do zlokalizowania kamienia. Głowicę litotryptora ustawia w takim miejscu, by wiązka ultradźwięków trafiła w kamień. Litotryptor emituje wiązkę fal akustycznych, która rozbija tylko obiekty o dużej gęstości. Fala uderzeniowa skupia się na złogu i rozkrusza go na piasek. Ten wydalany jest z organizmu wraz z moczem przez kilka następnych dni, a czasem tygodni. ESWL. Co to jest? Extracorporeal Shock-Wave Lithotripsy to sposób rozbijania kamieni w nerce lub moczowodzie falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo. Metoda jest mało inwazyjna, bezpieczna i bezbolesna. Źródła: B. Rutkowski, S. Czekalski, "Rozpoznawanie i leczenie chorób nerek – wytyczne, zalecenia i standardy postępowania", Termedia, s, 108-116, Poznań, 2008, ISBN: 978-83-89825-82-7 K. Bar, P. Płaza, K. Muc, "Kamica układu moczowego", Lekarz 11/2008, s. 35-38, 2008 Świniarski, "Kamica nerkowa – rodzaje, objawy, leczenie" ( Przegląd Urologiczny 2014/2 (84), 2014 B. Dybowski, "ESWL – litotrypsja falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo" ( Przegląd Urologiczny 2014/4 (74), 2014 W. Różański, M. Markowski, M. Blewniewski, "Nowe możliwości PCNL" ( Przegląd Urologiczny 2015/1 (89), 2015 Antoniewicz, G. Grotthuss, A. Scholl, S. Sikorski, "Zagrożenia i pułapki nowoczesnej endourologii: RIRS (retrograde intrarenal surgery)" ( Przegląd Urologiczny 2013/3 (79), 2013 M. Gałęski, M. Słojewski, "Laser holmowy w urologii" ( Przegląd Urologiczny 2014/3 (85), 2014 Medycyna Praktyczna, "Kamica nerkowa" ( Wikipedia, "Litotrypsja" ( Badania tomografii i rezonansu pokazują naciek na nerce w wielkości 5-6cm, lekarze podczas badania USG także widzieli tą zmianę, ale podczas otworzenia jamy brzusznej lekarze nie znaleźli żadnej zmiany. Czy jest jakieś logiczne wytłumaczenie tej sytuacji? Czy jest możliwe, żeby w ciągu jednego dnia taka zmiana zniknęła? Czy obraz badań mógł pokazywać zmianę może wypełnioną jakimś płynem, a podczas operacji została ona przebita, płyn wyciekł i dlatego nie było widocznej zmiany podczas operacji? Przepraszam, może pytania są głupie, ale otrzymałam informację, że zmiany nie ma i mąż jest zdrowy. Lekarze mnie zbywają. MĘŻCZYZNA, 38 LAT ponad rok temu to nowoczesny portal przeznaczony przede wszystkich dla obecnych i przyszłych rodziców, ale również dla osób zainteresowanych tematyką związanych z rozwojem i zdrowiem dziecka. Serwis posiada bogatą bazę treści. Zmiana naciekowa zauważona w czasie tomografii komputerowej i USG na nerce wcale nie była duża (mniejsza niż 10 cm). Możliwe, że to tylko było jakieś niewielkie zwiększenie gęstości tkankowej otoczenia nerki widoczne w badaniach obrazowych, a nie klinicznie, być może jakiś ostry naciek zapalny, który uległ bardzo szybkiemu wchłonięciu. Może właśnie była to też jakaś zmiana płynowa, która pękła lub wchłonęła się. Trudno określić i jednoznacznie wyjaśnić tą sytuację. Ważne, że w czasie zabiegu nie znaleziono złośliwego ogniska. 0 Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych znajdziesz do nich odnośniki: Torbiel korowa na nerce w badaniu tomografii komputerowej – odpowiada Lek. Magdalena Parys Tłuszczak na prawej nerce – odpowiada Lek. Tomasz Stawski Guz nadnercza w w wyniku tomografii komputerowej – odpowiada Lek. Rafał Gryszkiewicz Guz na nerce a podejrzenie raka – odpowiada Prof. dr hab. n. med. Jacek Zachwieja Zmiana hyperechogenna na nerce – odpowiada Lek. Tomasz Stawski Owalna zmiana wielkości 13-14 mmm w wyniku USG po splenektomii – odpowiada Dr n. med. Grzegorz Luboiński Co oznacza opis badania USG w nerce? – odpowiada Lek. Paweł Szadkowski Wynik CT nerki a odpowiednie działania – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska Torbiel na wątrobie i nerce a konieczność operacji – odpowiada Lek. Rafał Gryszkiewicz Jak postępować z guzem w nerce? – odpowiada Lek. Aleksandra Witkowska artykuły Zdrowie i choroby Choroby metaboliczneChoroby laryngologiczneChoroby kobieceChoroby hormonalneChoroby grzybiczeChoroby genetyczneChoroby cywilizacyjneChoroby alergiczneChoroby autoimmunologiczneGrypa i przeziębienieBadaniaChoroby układu moczowegoChoroby układu krążeniaChoroby układu kostnegoChoroby skóryChoroby psychiczneChoroby pasożytniczeChoroby oczuChoroby nowotworoweChoroby męskieUrazy i wypadkiStomatologiaChoroby zębów i jamy ustnejChoroby zakaźneChoroby włosów i skóry owłosionejChoroby weneryczneChoroby układu pokarmowegoChoroby układu oddechowegoZdrowy styl życiaDietyDzieckoCiążaZ apteki Bez receptySuplementacjaPsychologia EmocjePsychoterapiaRozwój osobistyE-booki 09/08/2017 | AKTUALIZACJA: 11/12/2019 Echo jest jednym z częściej wykonywanych badań w diagnostyce chorób serca. Dlaczego tak lubiane jest przez kardiologów? Inwazyjność diagnostyki przezklatkowej można w tym wypadku śmiało określić jako zerową, podczas gdy ilość dostarczanych informacji jest ogromna. Pozwala na swobodną ocenę budowy serca – wszystkich jego jam, zastawek oraz naczyń odpowiedzialnych za dopływ i odprowadzanie krwi. Czym jest echo serca? Czy badanie wymaga od pacjenta wcześniejszego przygotowania? Co oznacza otrzymany przez nas wynik?Co to jest echo serca?Jak wygląda badanie echa serca?Na czym polega UKG serca? Wyniki badania echokardiografii sercaCo to jest echo serca?Profesjonalne kosmetyki dla kobiet do pielęgnacji twarzySprawdź ofertę >To nic innego jak USG serca – najważniejszej pompy tłoczącej krew w organizmie. Dlatego też zastępczo echokardiografia nazywana bywa USG serca lub UKG (ultrasonografią kardiograficzną). Badanie wykorzystuje dokładnie ten sam mechanizm działania co typowe USG i nie bez powodu określane jest mianem echa. Obraz serca powstaje na podstawie odbieranych przez głowicę odbić wysłanych wcześniej ultradźwięków. Pozwala to na ocenę budowy anatomicznej oraz czynności serca – a więc pracy poszczególnych jam, zastawek i naczyń oraz przepływu krwi przez wszystkie te struktury. Diagnostyka wykonywana jest w jednej z czterech wersji: przezklatkowej (zdecydowanie najczęstsza, powszechnie znana i dostępna), przezprzełykowej, wewnątrznaczyniowej oraz wewnątrzsercowejJak wygląda badanie echa serca?Preparat na układ krążenia, z koenzymem Q10, wzmacniający serceDowiedz się więcej >Echo przezklatkowe – badanie echokardiograficzne to tak naprawdę nic innego jak typowe badanie ultrasonograficzne. Chyba każdy z nas miał choć raz w życiu wykonywane USG, czy to jamy brzusznej czy np. stawu kolanowego. Odczucia podczas badania UKG będą bardzo zbliżone, zarówno cel jak i metoda wykonywania go jest bowiem prawie identyczna – jedyna różnica to obszar badania, bowiem głowica aparatu przykładana jest do klatki piersiowej w rzucie serca pacjenta. Echokardiografia jest zupełnie bezbolesnym badaniem i nie wymaga od pacjenta żadnego specjalnego przygotowania. Zazwyczaj trwa kilkanaście, kilkadziesiąt minut. Pierwszą rzeczą, o którą zostaniemy poproszeni po wejściu do pracowni będzie odsłonięcie klatki piersiowej, aby umożliwić głowicy kontakt bezpośrednio z powierzchnią ciała. Pacjent przyjmuje pozycję leżącą, na wznak lub na lewym boku; czasami podczas badania lekarz może poprosić nas o zmianę położenia. Głowa zwykle jest delikatnie uniesiona względem reszty ciała. Lekarz rozpoczyna badanie od nałożenia żelu na głowicę ultrasonograficzną. Następnie przemieszcza ją w okolicę struktur, które zamierza ocenić. Określa wymiary jam, grubość ścian serca, czynność zastawek i ruchomość poszczególnych struktur. Opisuje również przepływ naczyniowy. Sprawdza, czy krew w sercu „nie cofa się” oraz czy jej ilość przedostająca się z jednej jamy do drugiej jest prawidłowa. Serce najczęściej obrazowane jest w dwóch przekrojach: podłużnym i poprzecznym. Odbijające się od poszczególnych elementów serca ultradźwięki przekształcane są w obraz. Aby dokonać dokładnej oceny czynnościowej mięśnia sercowego, osoba wykonująca badanie może zadecydować o podaniu środka kontrastowego – w przypadku UKG stosowana jest wstrząśnięta sól fizjologiczna zawierająca mikropęcherzyki powietrza. Badanie jest nagrywane lub wykonywane są swego rodzaju „zrzuty ekranu” i zapis drukuje się w postaci serii zdjęć (czarno-białych lub z kolorowym obrazem przepływu przy wykorzystaniu techniki Doppler). Wynik wraz z opisem zazwyczaj otrzymamy tego samego dnia w postaci papierowej oraz na płycie CD. Standardowe UKG przezklatkowe można wykonać również w formie obciążeniowej, jeżeli planujemy diagnostykę choroby wieńcowej serca. Echo wykonuje się wówczas, gdy pacjent maszeruje po bieżni (obciążenie wysiłkiem) lub po podaniu leków zwiększających zapotrzebowanie serca na tlen np. dobutaminy czy adenozyny (obciążenie farmakologiczne).Czy wiesz że: echo serca to nieinwazyjne badanie określane także jako USG serca?Echo przezprzełykowe – w przypadku echa przezprzełykowego konieczność wprowadzenia sondy umieszczonej na końcu specjalnego wężyka do przewodu pokarmowego pacjenta wymusza na nim przygotowanie do badania – 6h powstrzymanie się od przyjmowania posiłków oraz ok. 4h rezygnację z napojów (woda dopuszczalna jest do 2 h przed wykonaniem UKG). Echo to wykonuje się jedynie w sytuacjach braku możliwości dokonania oceny serca za pomocą metody przezklatkowej. Po Uszkodzenia nerwów obwodowych mogą być mechaniczne lub być efektem choroby przewlekłej. Niezależnie od ich charakteru niezbędna jest rehabilitacja. Obejmuje ona zarówno zabiegi fizykalne, kinezyterapię, hydroterapię, jak i inne dostępne metody, np. kinesiology taping. Uszkodzenie nerwów obwodowych można podzielić na uszkodzenia mechaniczne oraz uszkodzenia spowodowane chorobą przewlekłą. Mechaniczne uszkodzenie nerwów obwodowych dotyczy najczęściej nerwów, które przebiegają powierzchownie lub z anatomicznego punktu widzenia są najsłabiej chronione lub osłonięte warstwami innych tkanek. Najliczniejsza grupa urazów tego typu dotyczy więc nerwów w obrębie kończyn, przede wszystkim kończyn górnych. W tym przypadku nie bez znaczenia pozostaje ilość i jakość wykonywanych czynności oraz związane z nimi generalne ryzyko urazu. Nerw obwodowy składa się z trzech komponent: ruchowej, czuciowej, wegetatywnej. Efektem uszkodzenia włókien ruchowych są porażenia wiotkie, w wyniku których powstają zaniki mięśni zaopatrywanych przez dany nerw. Uszkodzenie włókien czuciowych prowadzi do różnego rodzaju zaburzeń czucia, których granice często bywają zatarte z powodu unerwienia danej okolicy ciała lub skóry przez gałązki pochodzące z różnych nerwów. Przerwanie włókien wegetatywnych prowadzi początkowo do przekrwienia tkanek przez rozszerzenie naczyń krwionośnych, a w późniejszym okresie do niedokrwienia i następowego niedotlenienia tkanek. Do uszkodzeń spowodowanych przewlekłymi chorobami można zaliczyć stopę cukrzycową występującą przy cukrzycy. Jest ona spowodowana uszkodzeniem gałęzi czuciowych (prowadzi ono do powstawania częstych urazów, małych zranień), uszkodzeniem gałęzi wegetatywnych (zaburzenia odżywiania) oraz hiperglikemią, która zwiększa podatność na zakażenia. POLECAMY Obwodowy układ nerwowy – kończyna górna, splot ramienny (część anatomiczna) Splot ramienny unerwia kończynę górną i mięśnie powierzchowne grzbietu. Tworzą go korzenie brzuszne nerwów rdzeniowych segmentów C5–T1. Znajdują się one między mięśniem pochyłym przednim a mięśniem pochyłym środkowym. Korzenie nerwowe wychodzące z segmentu C5–C6 tworzą pień górny splotu, korzeń nerwowy C7 tworzy pień środkowy, a korzenie C8 i T1 – pień dolny. Biegną one powyżej obojczyka. Pnie rozgałęziają się na część przednią i tylną. W dalszej części, na poziomie jamy pachowej do tyłu od mięśnia piersiowego mniejszego, przechodzą one w pęczek boczny (C5–C7), przyśrodkowy (C8–T1) i tylny (C5–T1) [1, 3, 5, 10]. W skład pęczka bocznego wchodzą: nerw mięśniowo-skórny, nerw piersiowy boczny, nerw pośrodkowy. W skład pęczka przyśrodkowego wchodzą: nerw pośrodkowy, nerw łokciowy, nerw piersiowy przyśrodkowy, nerw skórny przyśrodkowy ramienia, nerw skórny przyśrodkowy przedramienia. W skład pęczka tylnego wchodzą: nerw promieniowy, nerw pachowy, nerwy podłopatkowe, nerw piersiowo-grzbietowy. Część podobojczykowa splotu ramiennego Nerw mięśniowo-skórny Odchodzi z pęczka bocznego splotu ramiennego jako nerw mieszany. Oddaje gałęzie czuciowe i ruchowe. Nerw przebija mięsień kruczo-ramienny, biegnie do łokcia między mięśniem dwugłowym ramienia a mięśniem ramiennym. Przy łokciu oddaje czuciową gałąź końcową. Unerwia skórę po bocznej stronie przedramienia [4, 6, 11].Nerw pachowy Odchodzi od pęczka tylnego splotu ramiennego jako nerw mieszany. Biegnie do tyłu jamy pachowej, przechodzi przez otwór czworoboczny i biegnie wzdłuż szyjki chirurgicznej kości ramiennej. Oddaje gałąź końcową czuciową do skóry okolicy mięśnia naramiennego. Ruchowo unerwia mięsień naramienny i mięsień obły mniejszy [4, 6, 11].Nerw promieniowy Jest on bezpośrednim przedłużeniem pęczka tylnego splotu ramiennego. Nerw biegnie w bruździe nerwu promieniowego wraz z tętnicą głęboką ramienia. Około 10 cm powyżej nadkłykcia bocznego kości ramiennej przebija przegrodę międzymięśniową boczną ramienia i biegnie do dołu między mięśniem ramiennym a ramienno-promieniowym. Na wysokości łokcia dzieli się na gałąź głęboką i powierzchowną. Gałąź głęboka biegnie do nadgarstka jako nerw międzykostny tylny przedramienia. Gałąź powierzchowna biegnie wzdłuż mięśnia ramienno-promieniowego. W dalszej jednej trzeciej przedramienia przechodzi na stronę mięśni prostowników. Kończy się jako gałąź czuciowa po stronie promieniowej ręki. Unerwia tylne mięśnie ramienia oraz grupę boczną i tylną mięśni przedramienia, skórnie – tylną powierzchnię ramienia i przedramienia wraz z grzbietową powierzchnią ręki i palec II od strony przyśrodkowej [1, 4, 5, 7, 9, 13].Nerw łokciowy Jest bezpośrednim przedłużeniem pęczka przyśrodkowego splotu ramiennego. Biegnie w dół ramienia w bruździe przyśrodkowej mięśnia dwugłowego. Przebija przegrodę międzymięśniową przyśrodkową ramienia i przechodzi na stronę prostowników. Na wysokości stawu łokciowego biegnie między przegrodą międzymięśniową przyśrodkową a głową przyśrodkową mięśnia trójgłowego ramienia. Następnie przechodzi na tył stawu łokciowego i trafia do bruzdy nerwu łokciowego. Nerw przechodzi na stronę zginaczy przedramienia między dwiema głowami zginacza łokciowego nadgarstka i razem z tym mięśniem kieruje się w stronę nadgarstka. W obrębie ręki nerw przebiega na troczku mięśni zginaczy w kanale nerwu łokciowego. Następnie rozdziela się na gałąź głęboką i powierzchowną. Unerwia mięsień zginacz łokciowy nadgarstka oraz część łokciową zginacza głębokiego palców, mięśnie środkowe ręki, mięsień kłębika palca V i niektóre mięśnie kłębu kciuka. Gałęzie skórne zaopatrują przyśrodkową część ręki (do linii połowy palca IV od strony dłoniowej, po stronie grzbietowej wraz z częścią palca III) [1, 4, 5, 7, 9, 13].Nerw pośrodkowy Nerw biegnie w dół ramienia do stawu łokciowego w bruździe przyśrodkowej mięśnia dwugłowego ramienia, do przodu od tętnicy ramiennej. Między głowami mięśnia nawrotnego obłego przechodzi na przedramię. Oddaje gałąź nerwu międzykostnego przedniego. Następnie biegnie do nadgarstka między mięśniem zginaczem powierzchownym a głębokim palców. W dalszej części przechodzi na stronę dłoniową ręki. W obrębie ręki dzieli się na gałęzie końcowe. Unerwia mięśnie zginacze przedramienia z wyjątkiem zginacza łokciowego nadgarstka i części przyśrodkowej zginacza głębokiego palców. Gałęzie skórne zaopatrują dłoniową powierzchnię ręki wraz z paliczkami palców I, II, III i połowę IV [1, 4, 5, 7, 9, 13]. Podział uszkodzeń nerwów Uszkodzenia nerwów obwodowych klasyfikuje się za pomocą dwóch skal: Sunderlanda, powstałej w 1951 r., i Seddona z 1943 r. Klasyfikacja Seddona: neuropraxis /neuropaksja – ucisk na nerw bez przerwania jego ciągłości, przewodnictwo nerwowe ulega osłabieniu, objawy ustępują po kilku–kiludziesięciu dniach; axonotmesis – nerw nienaruszony, ale aksony przerwane, występuje całkowity zanik funkcji nerwu, takie nerwy mogą się zregenerować, lecz może to trwać do kilkudziesięciu miesięcy; neurotmesis – przerwanie ciągłości nerwu powodujące jego porażenie, brak możliwości szybkiej regeneracji, konieczna jest interwencja chirurgiczna. Klasyfikacja Sunderlanda: stopień I – brak przewodzenia z powodu kompresji, odpowiada neuropraksji Seddona; stopień II – przerwanie aksonu bez uszkodzenia nerwu, odpowiada aksonotmezji Seddona; stopień III – uszkodzenie endoneurinum, bez zmian w epi- i perineurinum, powrót funkcji jest uzależniony od włóknienia śródpęczkowego; stopień IV – uszkodzenie wszystkich osłonek z wyjątkiem epineurinum, może wystąpić powiększenie nerwu; stopień V – całkowite przerwanie ciągłości nerwu, odpowiada neurotmezji Seddona [6, 12]. Podział uszkodzeń splotu ramiennego Wyróżnia się cztery typy uszkodzenia splotu ramiennego: typ dolny (Klumpkego-Dejerine’a) – powstaje na skutek uszkodzenia korzeni nerwowych C8–Th1, powoduje zaburzenia czynności prostowników i zginaczy przedramienia oraz mięśni ręki; typ środkowy – uszkodzenie korzenia C7, prowadzi do zaburzeń przypominających porażenie nerwu pośrodkowego; typ górny (Erba-Duchenne’a) – jest to następstwo uszkodzenia korzeni nerwowych segmentów C5–C6, jego konsekwencją są zaburzenia ruchu stawu ramiennego, zwłaszcza odwodzenia, zginania i rotowania ramienia na zewnątrz, zaburzona jest również praca zginaczy przedramienia; typ mieszany – to najczęściej występujące uszkodzenie, dotyczy wielu różnych korzeni nerwowych [6, 12]. Uszkodzenia nerwów obwodowych Uszkodzenie nerwu pośrodkowego Objawy tego uszkodzenia są powiązane z poziomem, na którym ono wystąpiło. Na poziomie stawu łokciowego i powyżej niego dochodzi do uszkodzenia zginaczy długich palców oraz zginaczy ręki. Wyjątkiem jest tu mięsień zginacz łokciowy nadgarstka oraz część łokciowa zginacza głębokiego palców, które są zaopatrywane przez nerw łokciowy. W wyniku tego powstaje charakterystyczne ustawienie ręki do przysięgi. Przy uszkodzeniu nerwu w części dystalnej przedramienia ułożenie ręki do przysięgi nie występuje. Charakterystyczne jest słabe odwodzenie, nawracanie i przeciwstawianie kciuka [1, 3, 5, 6]. Uszkodzenie nerwu promieniowego Najczęstszą przyczyną uszkodzenia tego nerwu jest tzw. zespół sobotniej nocy. Objawy zależą od poziomu uszkodzenia. Jeśli występuje ono poniżej połowy ramienia, powoduje porażenia: mięśnia ramienno-promieniowego, prostowników nadgarstka, kciuka i palców II–V w stawach międzypaliczkowych dalszych. Przy uszkodzeniu obejmującym dół pachowy objawy są podobne. Do tego dochodzi jeszcze porażenie mięśnia trójgłowego ramienia oraz zniesienie odruchu z tego mięśnia. W uszkodzeniach nerwu promieniowego charakterystyczne jest ustawienie ręki. Jest to tzw. ręka opadająca [5, 10]. Uszkodzenie nerwu łokciowego Jest to najczęściej występujące uszkodzenie. Osłabieniu ulegają zginacze i przywodziciele nadgarstka, zginacze palców IV i V, następuje porażenie przywodzenia i odwodzenia palców oraz porażenie przywodzenia kciuka. Występuje zanik mięśni kłębika. Pojawia się charakterystyczne ustawienie ręki szponiastej [6, 12]. Uszkodzenia nerwów obwodowych – przyczyny Do uszkodzenia obwodowego układu nerwowego może dojść z wielu powodów – podczas zabiegów ortopedycznych, operacji bądź przez źle założone opatrunki gipsowe. Złe dostosowanie zaopatrzenia ortopedycznego (protez, ortez, kul, lasek ortopedycznych) również może skutkować uszkodzeniami nerwów obwodowych. Uszkodzenie nerwów obwodowych może być powikłaniem operacyjnym. Taka grupa uszkodzeń ma najczęściej charakter neurotmesis. Przecięcie pnia nerwowego dokonane w czasie operacji jest trudne do oceny ze względu na narkozę, w której znajduje się chory. Rozpoznanie często następuje dopiero po operacji, co utrudnia sklasyfikowanie uszkodzenia. Najliczniejszą grupę powikłań można zaobserwować przy osteotomiach. Przy operacji na stawie ramiennym istnieje ryzyko uszkodzenia długich gałęzi splotu ramiennego, w szczególności nerwów pachowego i promieniowego. Częstym uszkodzeniem jest również przecięcie nerwu promieniowego podczas operacji na trzonie kości ramiennej. W obrębie ręki w okolicy nadgarstka istnieje ryzyko przecięcia nerwu pośrodkowego oraz nerwu łokciowego przy operacjach na ścięgnach zginaczy nadgarstka. Podczas operacji przykurczu Dupuytrena zdarza się także przecięcie nerwów palców. W celu zminimalizowania możliwości ww. powikłań należy odpowiednio dobrać dojście operacyjne, aby ominąć ważne pnie nerwowe. Istotna jest odpowiednia znajomość stosunków anatomicznych operowanego obszaru [6, 12]. Opis przypadku Kobieta, lat 60, uszkodzenie splotu ramiennego w trakcie usuwania skrzepliny ze zmianą nowotworową z aorty brzusznej. Dostęp przez dół pachowy. W momencie rozpoczęcia rehabilitacji brak czucia od stawu łokciowego w kierunku ręki. Występująca bolesność od stawu ramiennego w kierunku stawu łokciowego. Brak funkcji mięśni zginaczy i prostowników nadgarstka. Brak funkcji mięśni krótkich ręki. Silny obrzęk kończyny górnej. Terapia wykonywana codziennie. W czasie czteromiesięcznej fizjoterapii następowało stopniowe zmniejszenie obrzęku, powrót czucia dotyku, bólu i temperatury w obrębie przedramienia oraz ręki, powrót funkcji mięśni zginaczy i prostowników przedramienia. Rehabilitacja po uszkodzeniu obwodowego układu nerwowego – kończyna górna Należy pamiętać, że rehabilitacja przy uszkodzeniach nerwów obwodowych jest niezbędna, niezależnie od charakteru uszkodzenia. Obejmuje ona zarówno zabiegi fizykalne, kinezyterapię, hydroterapię, jak i inne dostępne metody, np. kinesiology taping. Osoba chora musi mieć pełną świadomość długiego czasu rekonwalescencji, powolnych postępów oraz tego, że z jej strony niezbędna jest pełna współpraca i zaangażowanie w proces fizjoterapii. W rehabilitacji ważne jest zwalczanie obrzęku i sztywności. Zaburzenia krążenia prowadzą do powstawania obrzęków. Ograniczenie ruchów przez pacjenta oraz utrzymywanie kończyny górnej w pozycji zwieszonej może je potęgować. Następstwem tego są zwłóknienia oraz ograniczenie ruchu w stawach. Skutecznymi sposobami walki z obrzękiem oraz sztywnością stawową są: stosowanie temblaka, kinesiology taping – aplikacje limfatyczne, masaż lub drenaż kończyny górnej, ćwiczenia bierne w pełnym zakresie ruchu, stosowanie ciepła oraz noszenie ocieplacza. Ważna jest prawidłowa pozycja porażonej kończyny. Należy zapobiegać rozciąganiu porażonych mięśni. Można stosować odpowiednie sprężynowe zaopatrzenie ortopedyczne, które będzie utrzymywać stawy w ustawieniu czynnościowym. Stosuje się je aż do pojawienia się restytucji ruchowej [11, 14]. Elektroterapia Ważnym elementem terapii jest zapobieganie zanikom mięśniowym. Jedną z możliwości jest stosowanie elektroterapii w formie elektrostymulacji impulsami trójkątnymi dla mięśni porażonych wiotko oraz stymulowanie nerwów obwodowych z wykorzystaniem okrągłych elektrod umieszczonych w imadle prądami diadynamicznymi. Powinno się je stosować codziennie, zgodnie z metodyką zabiegową. Elektrostymulacja jest zabiegiem, który ma na celu wywołanie skurczu z użyciem prądu impulsowego. Przy mięśniach odnerwionych używa się prądu o impulsach trójkątnych. Stosuje się czas impulsu 1000–0,1 ms. Im cięższe uszkodzenie, tym czas impulsu powinien być dłuższy. W tych mięśniach, w których nie zostało zaburzone przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, stosuje się impulsy nie dłuższe niż 1 ms. Długie czasy impulsu wymagają mniejszego natężenia prądu, a krótkie – większego. Przy długich impulsach przerwa powinna być dwa razy dłuższa od czasu impulsu, przy krótkich – kilkadziesiąt razy dłuższa. Przy elektrostymulacji można wykorzystać metodę jedno- lub dwubiegunową: Przy metodzie jednobiegunowej wykorzystuje się elektrodę czynną punktową, która jest połączona z anodą (–) i jest układana w punkcie motorycznym mięśnia. Druga elektroda jest elektrodą bierną płytkową katodową (+) i w wypadku opracowywania kończyny górnej jest układana w okolicy barku lub łopatki. Należy pamiętać, by elektroda czynna nie była zbyt mocno dociśnięta oraz by była ustawiona prostopadle do ciała pacjenta. Przy metodzie dwubiegunowej wykorzystuje się dwie elektrody czynne płytkowe. Są one ustawione na mięśniu, w miejscu przejścia brzuśca w ścięgno. Katodę ustawia się dystalnie, anodę – proksymalnie. Mogą być jednakowej wielkości lub elektroda ujemna może być nieznacznie mniejsza od dodatniej. Należy pamiętać, że przy elektrostymulacji mięsień nie może ulec zmęczeniu. O zmęczeniu może świadczyć zaprzestanie skurczu oraz włączenie się antagonistów. Prądy diadynamiczne są tu wykorzystywane do leczenia zaburzeń troficznych i naczyniowych, niedowładów nerwowych, mięśniowych oraz atonii. Przy zaburzeniu trofiki tkanek wykorzystuje się prąd CP, który ma tonizujący wpływ na naczynia krwionośne, co daje zmniejszenie obrzęków oraz wtórnie... Artykuł jest dostępny w całości tylko dla zalogowanych użytkowników. Jak uzyskać dostęp? Wystarczy, że założysz bezpłatne konto lub zalogujesz się. Czeka na Ciebie pakiet inspirujących materiałow pokazowych. Załóż bezpłatne konto Zaloguj się